ΟΜΗΡΟΣ

ΠΟΤΕ ΕΖΗΣΕ Ο ΟΜΗΡΟΣ; (μέρος 2ο)

ΤΟ ΟΜΗΡΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕ ΑΛΛΗ ΜΑΤΙΑ.

Όμηρος! Ο μεγαλύτερος ποιητής όλων των εποχών! Ποιοι μελέτησαν την Ιλιάδα και την Οδύσσεια και δε μαγεύτηκαν! Ποιοι δεν διάβασαν τα έπη του Ομήρου και δεν ταξίδεψαν νοερά στα πεδία των μαχών της Τροίας, στην χώρα των λωτοφάγων , στο νησί της Κίρκης, ακόμα και στον σκοτεινό Άδη! Είδη από την κλασική αρχαιότητα το όνομα Όμηρος είχε γίνει θρύλος! Δεν γνώριζαν επακριβώς από που καταγόταν, αλλά ούτε και πότε έζησε. Ειδικά σήμερα, για το πότε έζησε ο Όμηρος έχουν διατυπωθεί διάφορες γνώμες, που τις ακολουθούν και τα ανάλογα επιχειρήματα. Όλες οι γνώμες σεβαστές και όλα τα επιχειρήματα πιθανά. Τελικά στους φιλολογικούς κύκλους έχει επικρατήσει η γνώμη ότι ο Όμηρος έζησε μεταξύ του 8ου και 7ου π.Χ. αιώνα και φυσικά αυτό διδάσκεται από τους δασκάλους στα σχολεία. Φαίνεται τελικά ότι η φιλολογική κοινότητα πέρα των άλλων επιχειρημάτων ( την ύπαρξη γραφής ή όχι στα χρόνια του Ομήρου, το γλωσσικό ύφος, κ.α.) τείνει να συμφωνήσει και με την εκτίμηση άνευ επιχειρημάτων του Ηροδότου, για το πότε έζησε ο ποιητής.

Εμείς θέλουμε να βάλουμε ένα λιθαράκι στην έρευνα γύρω από το ομηρικό πρόβλημα και πιστεύουμε ότι όσον αφορά το θέμα για το πόσο παλαιός είναι ο Όμηρος δεν έχει λήξει ακόμα.

Γι' αυτό μέσα από αυτή την αναφορά μας, αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να γνωστοποιήσουμε τα αποσπάσματα εκείνα που προσδιορίζουν ένα διαφορετικό χρονικό πλαίσιο για το πότε έζησε ο Όμηρος , διαφορετικό από αυτό που έχουμε διδαχθεί εμείς, αλλά και που συνεχίζουν να διδάσκονται οι μαθητές σήμερα στα σχολεία.

-------------------------------------------------------------------------------

Το πρώτο απόσπασμα που θα παραθέσουμε, προέρχεται από ένα αρχαίο κείμενο, που χρονολογικά τοποθετείται στα χρόνια του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού (76 - 138 μ.Χ.). Όμως ο βασικός πυρήνας αυτού του κειμένου. σύμφωνα με τους μελετητές, εντοπίζεται σε προγενέστερη εποχή, γύρο στον 4ο με 3ο π.Χ. αιώνα. Το κείμενο αυτό είναι γνωστό ως "Περί Ομήρου και Ησιόδου και του γένους και αγώνος αυτών".

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 1

"...Σχετικά με τους γονείς του, υπάρχει από όλους μεγάλη διαφωνία. Ο Ελλάνικος και ο Κλεάνθης, για πατέρα του λένε τον Μαίονα. Ο Ευγαίων λέει τον Μέλητα, ο Καλλικλής τον Δμασαγόρα, ο Δημόκρητος ο Τροιζήνιος αναφέρει πως ήταν ο έμπορος Δαήμων...Υπάρχουν και κάποιοι που λένε πως ήταν ο Τηλέμαχος ο γιος του Οδυσσέα. Για την μητέρα του άλλοι λένε πως ήταν η Μήτις, άλλοι η Κρηθηίς, άλλοι η Θεμίστη ...Μερικοί λένε την Μούσα Καλλιόπη και άλλοι πως ήταν η Πολυκάστη , η κόρη του Νέστορα.

...Τώρα θα εκθέσουμε αυτά που ακούσαμε να λέει η Πυθία για τον Όμηρο στον αυτοκράτορα Αδριανό, όταν αυτός ζήτησε από αυτή να μάθει από που κατάγεται και ποιοι είναι οι γονείς του. Τότε η ιέρεια απάντησε ως εξής:

Με ρωτάς για την άγνωστη γενεά και την πατρίδα

της αθάνατης σειρήνας Η Ιθάκη είναι ο τόπος του,

πατέρας του ο Τηλέμαχος και η Επικάστη του Νέστορα η κόρη,

η μητέρα του, που γέννησε από τους θνητούς τον πιο σοφό άνδρα.

Σε αυτά πρέπει να πιστέψουμε, εάν αναλογιστούμε ποιος ήταν αυτός που έκανε την ερώτηση, και ποιος ήταν αυτός που έδωσε την απάντηση. Άλλωστε φαίνεται πόσο μεγαλοφυώς, ο ποιητής δοξάζει τον παππού του μέσα από τα έπη του."

αρχαιο κείμενο:

"Περί δέ των γονέων αυτού πάλιν πολλή διαφωνία παρά πασίν έστιν. Ελλάνικος μεν γαρ και Κλεάνθης Μαίονα λέγουσιν. Ευγαίων δέ Μέλητα , Καλλικλής δέ Δμασαγόραν, Δημόκριτος δέ ο Τροιζήνιος Δαήμονα έμπορον...

Εισί δέ οι Τηλέμαχον τον Οδυσσέως. Μητέρα δέ οι μεν Μήτιν, οι δέ Κρηθηίδα, οι δέ Θεμίστην... Οι δέ Καλλιόπην την Μούσαν, τινές δέ Πολυκάστην την Νέστορος.

...Όπερ δέ ακηκόαμεν επί του θειοτάτου αυτοκράτορος Αδριανού ειρημένον υπό της Πυθίας περί Ομήρου εκθησόμεθα, του γαρ βασιλέως πυθομένου πόθεν Όμηρος και τίνος, απεφοίβασε δι'εξαμέτρου τόνδε τον τρόπον

άγνωστον μ'ερεαι γενεήν και πατρίδα γαίαν

αμβροσίου σειρήνος, έδος δ'Ιθακήσιός έστιν

Τηλέμαχος δέ πατηρ και Νεστορέη

Επικάστη μήτηρ, η μιν έτικτε βροτών πολύ πάνσοφον άνδρα

Οις μάλιστα δει πιστεύειν διά τε τον πυθόμενον και τον αποκρινάμενον, άλλως τε ούτως του ποιητού μεγαλοφυώς τον προπάτορα διά των επών δεδοξακότος"

---------------------------------------------------------------------------------

Το δεύτερο απόσπασμα που θα παραθέσουμε, προέρχεται από έναν βυζαντινό συγγραφέα, τον Ιωάννη Τζέτζη, του οποίου τα πολυάριθμα έργα του αποτελούν σημαντική πηγή για χαμένα αρχαία ελληνικά έργα. Η "Ιστορική Βιβλιοθήκη" του Διοδώρου του Σικελιώτου δεν έχει σωθεί ολόκληρη. Ειδικά τα βιβλία 6 έως 10, αποτελούνται (σήμερα) από αποσπάσματα που έχουν εξαχθεί μερικά αυτούσια, άλλα όμως όχι, από νεότερους συγγραφείς που χρησημοποίησαν το έργο του Διοδώρου για να γράψουν τα δικά τους συγγράμματα.

Έτσι φτάνουμε στο έβδομο βιβλίο του Διοδώρου και συναντάμε ένα απόσπασμα, που δανίστηκε ο Τζέτζης μετά από χίλια χρόνια για να γράψει τις «Χιλιάδες» του. (λέγονται έτσι επειδή χώρισε τους στίχους ανά χίλιους).

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 2

"Ο Ορφέας ήταν σύγχρονος του Ηρακλή

αφού και οι δύο έζησαν εκατό χρόνια πριν τον Τρωικό πόλεμο.

Και όπως διάβασα στο έργο του Ορφέα " Λιθικά" εκεί που μιλάει για τον εαυτό του,

αναφέρει ότι έζησε λίγο μετά τον Έλενο.

Και ο Όμηρος, σύμφωνα με τον Διονύσιο, που είναι συγγραφέας των "Κύκλων", αναφέρει ότι ο Όμηρος έζησε τον καιρό μεταξύ των δύο εκστρατειών. Εκείνης εναντίον των Θηβών και της εκστρατείας των Ελλήνων εξ αιτίας της αρπαγής της Ελένης. Και ο Διόδωρος συμφωνεί με τον Διονύσιο, όπως και άλλοι πολλοί."

αρχαίο κείμενο:

"Και ο Ορφεύς ισόχρονος τω Ηρακλεΐ υπήρχε,

προ χρόνων όντες εκατόν του Τρωικού πολέμου

ως δέ Ορφεύς εν Λιθικοίς περί αυτού μοι λέγει,

Ελένου τι βραχύτερον ύστερον είναι λέγει,

τούτου μια δέ γενεά Όμηρος υστερίζει.

ο κατά Διονύσιον άνδρα τον κυκλογράφον

επί των δύο στρατειών λεγόμενος υπάρχειν.

Θηβαϊκής Ελλήνων τε της διά την Ελένην,

Διόδωρος τε σύντροχα λέγει Διονυσίω,

και έτεροι μύριοι δέ."

--------------------------------------------------------------------------------

Το τρίτο απόσπασμα που θα παραθέσουμε - χωρισμένο σε τρία υποαποσπάσματα για την καλύτερη κατανόησή του - προέρχεται και αυτό από τον Ιωαννή Τζέτζη, αλλά αυτή τη φορά απο ένα άλλο σύγγραμμά του, το "ΙΛΙΑΔΟΣ ΑΛΛΗΓΟΡΙΑΙ" που το προόριζε για τη " ΚΡΑΤΑΙΟΤΑΤΗ ΒΑΣΣΙΛΙΣΣΗ ΚΑΙ ΟΜΗΡΙΚΩΤΑΤΗ ΚΥΡΑ ΕΙΡΗΝΗ ΤΗ ΕΞ ΑΛΑΜΑΝΩΝ". Το κείμενο έχει την μορφή ιαμβικού δεκαπεντασύλλαβου και είναι πάρα πολύ εύκολο στην ανάγνωσή του και στην κατανόησή του.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 3

υποαπόσπασμα 1 - (στχ 41 - 49)

" Και δή λοιπόν πετάσασα τάς θείας ακοά σου,

πρό πάντων πρώτον μάνθανε του ποιητού το γένος,

πατρίδα, και γεννήτορας, μετά των διδασκάλων,

και χρόνους οίς ετύγχανε, και πόσα γράφει βίβλους,

και που και πως εξέλειψε τον βίον τελευτήσας.

Και δή και την υπόθεσιν μάθε της Ιλιάδος

κατά λεπτόν την σύμπασαν, και τας μορφάς Ελλήνων.

Είτα δ' ει θέλεις, μετ'αυτά και πάσαν Ιλιάδα,

ώσπερ κελεύει θέλημα τό σόν, μεταποιήσω."

υποαπόσπασμα 2 - (στχ 86 - 94)

" Αλλά και χρόνον μάθε μοι τον του Ομήρου πρώτον,

και την εκείνου τελευτήν, είτα σαφώς ακούσεις

τον νουν και την υπόθασιν πάσης της Ιλιάδος.

Οι μάτην γράφειν θέλοντες ιστορικά βιβλία,

ομόχρονον τον Όμηρον λέγουσιν Ησιόδου,

επί τω Αμφιδάμαντος τάφω δοκιμάσθέντας.

Αλλ' ούτοι μεν ηγνόησαν είναι πολλούς Ομήρους,

Όμηρον τον Βυζάντιον, υιόν τον Ανδρομάχου,

και τον του Εύφρονος υιόν Όμηρον τον Φωκέα."

υποαπόσπασμα 3 - ( στχ 104 - 112)

" Κατά δ' ημάς ο Όμηρος χρόνοις τετρακοσίοις

του Ησιόδου πρότερος. Και σκόπει μοι και μάθε.

Επί των δύο στρατειών ο Όμηρος υπήρχε,

Θηβαϊκής και Τρωικής, οίδας εκ Προναπίδου,

και Διονύσιος φησίν ο κυκλογράφος τούτο.

Μάθε και άλλοθε καλώς ακριβεστέρως τούτο.

Ο ποιητής Στησίχορος υίος ην Ησιόδου,

εν χρόνοις του Φαλάριδος ων και του Πυθαγόρου.

Ούτοι δ' Ομήρου ύστεροι χρόνοις τετρακοσίοις. "

-------------------------------------------------------------------------------------------

Όπως έχουμε πει, σκοπός του ιστολογίου δεν είναι να δογματίζει αυτά που παραθέτει, αλλά να προσφέρει μία πιο σφερική άποψη για κάποια ζητήματα που καλώς ή κακώς τα έχουμε διδαχθεί στο σχολείο μονομερώς, χωρίς να γνωρίσουμε και την "άλλη όψη του νομίσματος". Δυστυχώς η έρευνα της αρχαίας και μεσαιωνικής γραμματείας των προγόνων μας, από εμάς τους νεοέλληνες (sic) βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο. Ελπίζουμε ότι αυτό το ταπεινό και ίσως βαρετό ιστολόγιο, να προσφέρει το ερέθισμα σε όσους γίνεται περισσότερους αναγνώστες, να ασχοληθούν με την έρευνα των κειμένων που μας άφησαν οι Πατέρες μας ως παρακαταθήκη - υιοθετώντας τα καλά τους και μαθαίνοντας από τα λάθη τους - ούτως ώστε να διαμορφώσουμε ένα καλύτερο μέλλον για εμάς και τα παιδιά μας.

" Όλβιος όστις της ιστορίaς έσχε μάθησιν..." ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

(A.Nauck, Fragmenta Tragicorum Graecorum. απόσπ.902)

ΤΕΛΟΣ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ


ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ:

Δίος (Οκτώβριος)

Απελλαίος (Νοέμβριος)

Αυδυαίος (Δεκέμβριος)

Περίτιος (Ιανουάριος)

Δύθστρος (Φεβρουάριος)

Ξανθικός (Μάρτιος)

Αρτεμίσιος (Απρίλιος)

Δαίσιος (Μάιος)

Πάνημος (Ιούνιος)

Λώος (Ιούλιος)

Γορπιαίος (Αύγουστος)

Υπερβερεταίος (Σεπτέμβριος)



ΔΕΛΦΟΙ:

Ηραίος (15 Οκτ - 14 Νοεμ)

Δαδαφόριος (15 Νοεμ - 14 Δεκ)

Ποϊτρόπιος (15 Δεκ - 14 Ιαν)

Αμάλιος (15 Ιαν - 14 Φεβρ)

Βύσιος (15 Φεβρ - 14 Μαρτ)

Θεοξένιος (15 Μαρτ - 14 Απρ)

Ενδυσποϊτρόπιος (15 Απρ - 14 Μαΐου)

Ηράκλειος (15 Μαΐου - 14 Ιουνίου)

Ιλαίος (15 Ιουν - 14 Ιουλίου)

Απελλαίος (15 Ιουλ - 14 Αυγούστου)

Βουκάτιος (15 Αυγ - 14 Σεπτ)

Βοαθόος ( 15 Σεπτ - 14 Οκτ)



ΔΗΛΟΣ:

Απατουριών (15 Οκτ - 14 Νοεμ)

Αρησιών (15 Νοεμ - 14 Δεκ)

Ποσιδεών (15 Δεκ - 14 Ιαν)

Ληναιών (15 Ιαν - 14 Φεβρ)

Ιερός (15 Φεβρ - 14 Μαρτ)

Γαλαξιών (15 Μαρτ - 14 Απρ)

Αρτεμισιών (15 Απρ - 14 Μαΐου)

Θαργηλιών (15 Μαΐου - 14 Ιουνίου)

Πάναμος (15 Ιουν - 14 Ιουλίου)

Εκατομβαιών (15 Ιουλ - 14 Αυγούστου)

Μεταγειτνιών (15 Αυγ - 14 Σεπτ)

Βουφονιών (15 Σεπτ - 14 Οκτ)

ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ:

Ερμαίος (15 Οκτ - 14 Νοεμ)

Γάμος

Τέλεος

Ποσίδεος

Αρταμίτιος

Αριάνιος

Πάναμος

Κύκλιος

Απελλαίος

Αζόσιος

Καρνείος

Πραράτιος (15 Σεπτ - 14 Οκτ)

Ο Αλέξανδρος γιος του Αμύντα και οι Πέρσες εκλεκτοί

Ο Αλέξανδρος γιος του Αμύντα και οι Πέρσες εκλεκτοί...

ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ - ΒΙΒΛΙΟ Ε΄ παράγραφοι 17-21(ΤΕΡΨΙΧΟΡΗ)

...Όσοι από τους Παίονες αιχμαλωτίσθηκαν , μεταφέρθηκαν στην Ασία. Μόλις ο Μεγάβαζος κατέκτησε τους Παίονες, έστειλε στην Μακεδονία επτά αγγελιαφόρους που ήταν , μετά απ'αυτόν , οι εκλεκτότεροι του περσικού στρατού. Τους έστειλε στον Αμύντα να του ζητήσουν γη και ύδωρ για τον βασιλιά Δαρείο. Η λίμνη της Πρασιάδος είναι πολύ κοντά στη Μακεδονία. Πρώτα συναντάει κανείς το μεταλλείο, το οποίο αργότερα απέφερε στον Αλέξανδρο -γιο του Αμύντα- ένα τάλαντο ασήμι την ημέρα, και στη συνέχεια μόλις διαβεί το βουνό Δύσωρο, βρίσκεται στη Μακεδονία.
Όταν οι Πέρσες απεσταλμένοι έφτασαν στον Αμύντα, του ζήτησαν γη και ύδωρ για τον βασιλιά Δαρείο. Ο Αμύντας το δέχτηκε και τους πρόσφερε την φιλοξενία του. Ετοίμασε πλούσιο δείπνο και καθώς τελείωσαν και άρχισαν οι Πέρσες να πίνουν, είπαν τα εξής: " Ξένε Μακεδόνα, οι Πέρσες έχουμε μια συνήθεια, όταν προσφέρουμε λαμπρό δείπνο, να φωνάζουμε τις παλλακίδες και τις γυναίκες μας να καθίσουν κοντά μας. Αφού λοιπόν εσύ μας δέχτηκες τόσο πρόθυμα , μας φιλοξενείς και δίνεις στον βασιλιά Δαρείο γη και ύδωρ, ακολούθησε το δικό μας έθιμο".
Ο Αμύντας αποκρίθηκε: "Εμείς δεν έχουμε τέτοια έθιμα. Οι άνδρες ζουν χωριστά από τις γυναίκες, αλλά αφού είστε οι κυρίαρχοι και ζητάτε κάτι τέτοιο, θα σας το παραχωρήσουμε".
Αυτά είπε ο Αμύντας και έστειλε να φωνάξουν τις γυναίκες. Εκείνες ήρθαν και κάθισαν η μία κοντά στην άλλη, απέναντι από τους Πέρσες. Τότε αυτοί είπαν στον Αμύντα ότι αυτό που κάνει δεν ήταν φρόνιμο, διότι θα ήταν προτιμότερο να μην είχαν έρθει καθόλου οι γυναίκες, παρά να έρθουν και να μην καθίσουν πλάι τους! - ήταν μεγάλη δοκιμασία για τα μάτια τους. Τότε ο Αμύντας θέλοντας και μη, τις διέταξε να καθίσουν πλάι στους Πέρσες. Οι γυναίκες υπάκουσαν και τότε οι Πέρσες , που είχαν πιει πολύ, άρχισαν να τις χαϊδεύουν στο στήθος.
Ο Αμύντας τα έβλεπε με μεγάλη δυσφορία αλλά δεν αντιδρούσε, γιατί φοβόταν πολύ τους Πέρσες. Ο γιος του όμως ο Αλέξανδρος, που παρευρισκόταν στο δείπνο και τα έβλεπε αυτά, αλλά δεν είχε πείρα από τις συμφορές δεν μπόρεσε να συγκρατηθεί και αγανακτισμένος είπε στον πατέρα του: "Πατέρα παραδέξου την ηλικία σου και πήγαινε να ξεκουραστείς. Μη συνεχίσεις να πίνεις, εγώ θα μείνω εδώ και θα φροντίσω τους ξένους μας σε ότι χρειαστούν".
Ο Αμύντας κατάλαβε ότι ο Αλέξανδρος είχε κάποιο σχέδιο και του απάντησε "Παιδί μου νομίζω πως κατάλαβα τα λόγια σου, γιατί σε βλέπω θυμωμένο και θέλεις να με απομακρύνεις για να επιχειρήσεις κάτι. Αλλά σ' εξορκίζω, μη κάνεις τίποτα εναντίον των ανθρώπων αυτών, για να μην μας καταστρέψεις. Βλέπε όσα συμβαίνουν και μην δείχνεις τίποτα. Αν το δεχθείς, θ' ακολουθήσω την συμβουλή σου και θα αποχωρήσω".
Λέγοντας αυτά ο Αμύντας έφυγε, και ο Αλέξανδρος είπε στους Πέρσες: "Ξένοι, οι γυναίκες αυτές είναι δικές σας και μπορείτε να τις χαρείτε όλες ή όποιες θέλετε από αυτές, φτάνει να μου τις υποδείξετε. Αλλά τώρα ήρθε η ώρα του ύπνου και είστε και αρκετά πιωμένοι. Αφήστε τις γυναίκες αν θέλετε να πάνε στο λουτρό και μετά θα έρθουν κοντά σας". Έτσι είπε και οι Πέρσες ευχαριστήθηκαν, και μόλις οι γυναίκες βγήκαν από την αίθουσα, τις έστειλε στον γυναικωνίτη. Τότε ο Αλέξανδρος έντυσε με γυναικεία ρούχα ισάριθμους νέους που δεν είχαν ακόμα γένια, τους έδωσε κοντομάχαιρα και τους παρουσίασε στους Πέρσες, λέγοντας τους τα ακόλουθα: "Πέρσες, σας προσφέραμε μια τέλεια φιλοξενία. Όσα είχαμε και όσα μπορέσαμε να βρούμε για να σας ικανοποιήσουμε, σας τα δώσαμε όλα, και το σημαντικότερο, τις μητέρες μας και τις αδελφές μας, ώστε να μάθετε ότι σας προσφέρουμε όλες τις τιμές που σας αξίζουν. Να πείτε και στον βασιλιά που σας έστειλε ότι ένας Έλληνας βασιλιάς της Μακεδονίας, σας περιποιήθηκε εξίσου καλά και στο τραπέζι και στο κρεβάτι".
Αφού τα είπε αυτά, ο Αλέξανδρος διέταξε τους Μακεδόνες που ήταν μεταμφιεσμένοι σε γυναίκες να καθίσουν πλάι στους Πέρσες και όταν εκείνοι επιχείρησαν να τους χαϊδέψουν, οι νέοι τους έσφαξαν. Με τέτοιο τρόπο αφανίστηκαν αυτοί και η ακολουθία τους, γιατί κουβαλούσαν μαζί τους οχήματα, υπηρέτες και πολλές αποσκευές , που χάθηκαν μαζί με εκείνους...

(Στην παράθεση του κειμένου, μας βοήθησε η απόδοση του Άγγελου Βλάχου από τις εκδόσεις <Κυκεων -Ωκεανίδα> Ηροδότου Ιστορίαι τόμος δεύτερος Αθήνα 2000)

ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΗΜΕΡΑ

ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΗΜΕΡΑ

Ποιος από τους υγιείς σκεπτόμενους Έλληνες θα πίστευε ότι κάποια στιγμή στην μακραίωνη πορεία του ελληνισμού, θα έφτανε η στιγμή ένα γειτονικό κράτος να αποκαλείται από σχεδόν όλο τον κόσμο με το όνομα <Ματσεντόνια>;; Πως είναι δυνατόν ένα κρατίδιο με ανομοιογενή πληθυσμό και μικρή ιστορία να έχει καταφέρει να αναγνωριστεί με το όνομα <Μακεδονία>;;
Δεν έχουμε διάθεση να συνωμοσιολογίσουμε αλλά αυτό αποτελεί μοναδικό φαινόμενο στην παγκόσμια ιστορία! Ότι δηλαδή οι "γείτονες" Σκοπιανοί κατάφεραν να υιοθετήσουν το όνομα Μακεδονία , όχι μόνο για τον εδαφικό , αλλά και για τον εθνικό και γλωσσικό προσδιορισμό τους. Εν’τέλη φτάνουμε στο βασικό ερώτημα που είναι το εξής: Ακόμα και αν ο καθένας μπορεί να θέλει να ονομάζεται Μακεδόνας, ενώ είναι Σλάβος, και να θέλει να λέει ότι μιλάει "μακεδονικά", ενώ μιλάει ένα γλωσσικό μόρφωμα με βάση τη σλαβική διάλεκτο (και αυτό διότι έχουν υποκύψει κάποτε στη Βουλγαρική προπαγάνδα περί μακεδονισμού) , οι πολιτικοί και οι ακαδημαϊκοί της Ελλάδας τι έχουν πράξει όλα αυτά τα χρόνια ; Πως οι αντίστοιχοι πολιτικοί και ακαδημαϊκοί των Σκοπίων , κατάφεραν να διοχετεύσουν την ψευτοπροπαγάνδα τους στα πανεπιστήμια άλλων κρατών και να γίνει δεκτή η πλαστή ιστορία τους ,για τους δήθεν –μη Έλληνες- Μακεδόνες ;
Έχουμε διδαχθεί πλέον , ότι η ιστορία μπορεί να ξαναγραφτεί και να υιοθετηθεί απ’όλη την υφήλιο, εάν και εφόσον η Ελλάδα ηττηθεί στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων και αυτό δυστυχώς είναι πολύ κοντά διότι δεν υπάρχει η αντίδραση και ο αντίλογος επί της ουσίας. Και η ουσία είναι μία. Ουδέποτε πρέπει να φέρει το όνομα <Μακεδονία> το κρατίδιο των Σκοπίων , ούτε ακόμα και ως σύνθετη ονομασία , ούτε και ως επιθετικός προσδιορισμός. Ακόμα και τώρα που το αποκαλούν "F.Y. R.O.M" ή "Π.Γ.Δ.Μ." , δεν φέρει τον όρο <Μακεδονία>; Το "Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας" , όπως είναι τώρα –υποτίθεται - το προσωρινό όνομα στον Ο.Η.Ε. (άσχετα που όλοι τους αποκαλούν "Ματσεντόνια") τι σημαίνει τελικά;; Μάλλον οι πολιτικοί και οι διπλωμάτες της Ελλάδας μας δουλεύουν όλους ψιλό γαζί. Και γιατί το λέμε αυτό; Μα καλά , τι σημαίνει το "Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας" ;; Σημαίνει ότι ένα κράτος που το όνομά του είναι "Μακεδονία" στο παρελθόν υπήρξε μέλος της Γιουγκοσλαβίας , δηλαδή μιας συνομοσπονδίας ή αλλιώς αν θέλετε μιας ένωσης σλαβικών κρατών. Άρα με λίγα λόγια, όταν κάποιος ακούει αυτό το προσωνύμιο άσχετα αν είναι Έλληνας ή ξένος , πως θα αποκαλέσει αυτό το κράτος; Μα φυσικά "Μακεδονία". Και τον κάτοικο; Μα φυσικά Μακεδόνα. Και την γλώσσα; Μα φυσικά μακεδονική.
Εάν το ΠΓΔΜ είναι το προσωρινό τους όνομα , τότε πώς θα είναι το μόνιμο; Εδώ είναι το τραγικό του θέματος. Ενώ οι Σκοπιανοί θέλουν το "Δημοκρατία της Μακεδονίας" οι ΄Έλληνες πολιτικοί προωθούν μια σύνθετη ονομασία! Και εδώ είναι το χειρότερο – ότι αυτή η σύνθετη ονομασία πάλι θα έχει μέσα το όνομα "Μακεδονία"! Άρα μιλάμε ή για "άνω Μακεδονία" ή "βόρεια Μακεδονία"! Μα καλά , αν έχει μέσα τον όρο "Μακεδονία" , έστω και σε σύνθετη ονομασία , οι κάτοικοι αυτού του κράτους πως θα ονομάζονται ; Υπάρχει κάποιο κράτος στον κόσμο που αλλιώς να λέγετε αυτό και αλλιώς οι κάτοικοί του;; Και η γλώσσα που θα ομιλούν οι κάτοικοι της -τάδε Μακεδονίας- πως θα ονομάζεται;; Μα φυσικά ‘μακεδονική’ Και πιστέψτε μας οι Έλληνες πολιτικοί δεν κάνουν καθόλου θέμα για αυτά τα ουσιαστικά ζητήματα! Δεν το λέμε εμείς αλλά ο Μάθιου Νίμιτς.(δες εδώ http://istoria-archaiologia.blogspot.com/2009/07/blog-post_08.html )
Καλούμε τους πολιτικούς μας ,αλλά και τους διπλωμάτες μας επιτέλους να συμπεριφερθούν ως Έλληνες και όχι ως διεθνιστές. Εάν το κρατίδιο των Σκοπίων πάρει το όνομα <Μακεδονία> είτε ως αυτούσιο είτε ως σύνθετο , τότε ποιος θα τους εμποδίσει να εγείρουν και επίσημα εδαφικές αξιώσεις (διότι ανεπίσημα εγείρουν εδώ και χρόνια) και –πλαστά - μειονοτικά ζητήματα ;;
Τα προβλήματα που θα προκύψουν θα είναι πολλά και δισεπίλυτα και φοβούμαστε ότι η περιοχή της Μακεδονίας μας και γενικά η βόρεια Ελλάδα θα έχει την τύχη του Κοσσόβου.
Όπως το Κόσσοβο αποσχίσθηκε από την Σερβία – για τους λόγους που ξέρουμε - ποιος μας εγγυάται ότι αυτό δεν θα γίνει και στη βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα στη περιοχή της Μακεδονίας;; Αυτό βέβαια δεν θα γίνει άμεσα , αλλά σε βάθος δεκαετίας ή δεκαπενταετίας. Γιατί όπως είναι γνωστό τα γεωστρατηγικά σχέδια που ετοιμάζουν οι "δεξαμενές σκέψεις" δεν τα πραγματοποιούν άμεσα , αλλά σε βάθος δεκαετίας ή ακόμα και εικοσαετίας. Διότι κάποιοι προγραμματίζουν τα εθνικά τους σχέδια και προωθούν τα συμφέροντά τους , με στόχο να τα υλοποιήσουν σε βάθος χρόνου , χωρίς να γίνονται άμεσα – αλλά ούτε και έμμεσα - αντιληπτές οι προθέσεις τους . Ενώ εδώ οι δικοί μας πολιτικοί εφαρμόζουν την πολιτική "ότι βρέξει ας κατεβάσει και ασ’το λαό να κοιμάται με τα τσαρούχια…"

Σ' εσένα σεβαστέ αναγνώστη και σεβαστή αναγνώστρια, αφιερώνουμε το παρακάτω απόσπασμα από τον "ΘΟΥΡΙΟ" του Ρήγα Βελεστινλή:

"Ελάτε μ'ενα ζήλον εις τούτον τον καιρόν

να κάμωμεν τον όρκον απάνω στο σταυρόν

συμβούλους προκομμένους με ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΝ

να βάλωμεν εις όλα να δίδουν ορισμόν

ο νόμος να'ναι πρώτος και μόνος οδηγός

και της πατρίδος ένας να γένη αρχηγός

ότι κ' η αναρχία ομοιάζει με σκλαβιά

να τρώγ' ένας τον άλλον , σαν τ' άγρια θηριά"...

"Σουλιώται και Μανιώται, λεοντάρια ξακουστά

ως πότε 'ς ταις σπηλιαίς σας κοιμάσθε ασφαλιστά;

Μαυροβουνιού καπλάνια , Ολύμπου σταυραετοί

κ' Αγράφων τα ξεφτέρια, γενήτε μια ψυχή

του Σάβου του Δουνάβου αδέλφια χριστιανοί

με μια καρδιά όλοι, μια γνώμη, μια ψυχή

το αίμα σας ας βράση με δίκαιον θυμόν

μικροί μεγάλ', ομόστε τυράννων τον χαμόν

ανδρείοι Μακεδόνες, ορμήσατ' ως θηριά.

Το αίμα των τυράννων ροφήσατε με μια

δελφίνια της θαλάσσης, ασδέρια των νησιών

ως αστραπή χυθήτε, χτυπάτε τον εχθρόν

θαλασσινά της Ύδρας και των Ψαρών πουλιά

καιρός ειν' της πατρίδοςν' ακούστε την λαλιά"...

Ρήγας Βελεστινλής: Το πραγματικό του όνομα ήταν Αντώνιος Κυριαζής. Για την δράση του υπέρ της ελευθερίας της Ελλάδος, συλλαμβάνεται από τους Αυστριακούς που τον παραδίδουν στους Τούρκους. Αυτοί τον φυλακίζουν και τελικά τον στραγγαλίζουν στο Βελιγράδι.

Από την Τροία με αγάπη...

Εικόνες και φωτογραφίες από την Τροία.
...Για τους εραστές του Ομήρου, της ιστορίας και της αρχαιολογίας.

Τροια VI (1700 - 1300 π.Χ.) -Αναπαράσταση-

Αεροφωτογραφία των ερειπίων της Τροίας με το ελληνορωμαϊκό θέατρο στα αριστερά της φωτογραφίας.

Νότια πύλη της αρχαίας Τροίας.


Φιγούρα που απεικονίζει θηλυκή θεότητα με το σύμβολο της σβάστικας* ( swastika). Βρέθηκε από τον Heinrich Shliemann κατά την διάρκεια των ανασκαφών του.
* στα ελληνικά η σβάστικα ονομάζεται τετραγαμμάδιον.

Δείγματα από κυκλικά όστρακα από τις ανασκαφές στην Τροία, με το σύμβολο της σβάστικας , ή αλλιώς τετραγαμμάδιον στα ελληνικά. (δείτε εδώ το τετραγαμμάδιο στην αρχαιοελληνική τέχνη:http://istoria-archaiologia.blogspot.com/2009/08/blog-post.html )




Από τον "θησαυρό" της Τροίας.




Κομμάτι μαρμάρινου υπερθύρου με ελληνική γραφή.

Άλλο ένα κομμάτι μαρμάρου με ότι απέμεινε από την ελληνική επιγραφή.

Τροία VI (1700 - 1300 π.Χ.)

Τροία VI (1700 - 1300 π.Χ.)

Τροία VI (1700 - 1300 π.Χ.)

Τείχη της αρχαίας Τροίας.

Το ελληνορωμαϊκό θέατρο.

Κομμάτια μαρμάρινου διακόσμου του 1ου π.Χ.αιώνα.

Κομμάτια μαρμάρινου διακόσμου του 1ου π.Χ.αιώνα.

Τροία VIII ( 8ος π.Χ. αιώνας)

Τείχη της αρχαίας Τροίας του 800 π.Χ. αιώνα.

Από την Τροία με αγάπη...2

Από την Τροία με αγάπη...2

Κεντρικός δρόμος της αρχαίας Τροίας.

Τείχη της αρχαίας Τροίας

Τροία III (2550 - 2100/2050)

Αρχαιολογικές τομές με τις χρονολογικές διαστρωματώσεις (τα άσπρα ταμπελάκια)

Κίονες των ελληνορωμαϊκών χρόνων

Κεντρικός δρόμος της αρχαίας Τροίας

Τροία VI (1700 - 1300 π.Χ.)

Η Τροία VII και η ιστορικότητα του Τρωικού Πολέμου.

-Τροία VIIa-
Αυτή η εγκατάσταση, χρονολογημένη περί τα 1275-1240 π.Χ. από τον Blegen*, μπορεί στην πραγματικότητα να έχει αρχίσει ήδη από τα 1300/1280 π.Χ. (στις αρχές της περιόδου Υ.Ε. ΙΙΙ b , αν κρίνουμε από τις τελευταίες μυκηναϊκές εισαγωγές στα ερείπια της Τροίας VI h) και διήρκεσε έως το 1180 π.Χ. (στις αρχές της περιόδου Υ.Ε. III c , με βάση τα ύστερο-μυκηναϊκά όστρακα στα ερείπια της Τροίας), παρά το γεγονός ότι, κατά παράδοση, υποστήριξε ότι ήταν μια βραχύβια εγκατάσταση με την αιτιολογία ότι οι υπό-φάσεις δεν έχουν ανιχνευθεί μέσα σε αυτήν.
Η ημερομηνία της καταστροφής της Τροίας έχει γίνει ένα πολυσυζητημένο θέμα. Ο Blegen ξεκίνησε με το επιχείρημα για την ημερομηνία 1240 π.Χ. , αλλά αργότερα το έθεσε περίπου στο 1270 π.Χ.
Ο Nylander υποστήριξε για μια ημερομηνία τόσο χαμηλά όσο το 1200-1190 π.Χ. , με βάση τις τελευταίες μυκηναϊκές εισαγωγές, την οποία τόσο ο ίδιος όσο και πιο πρόσφατα ο Mee αισθάνονται ότι περιλαμβάνουν τύπους της Υ.Ε. III c . Ο Podzuweit υποστήριξε ακόμη χαμηλότερη ημερομηνία.
Αν συμφωνήσουμε με τους Blegen, Dörpfeld, Schliemann, και πολλούς άλλους ότι η τοποθεσία Hisarlik είναι η τοποθεσία της Ομηρικής Τροίας και αν λάβουμε υπόψη τον Τρωικό Πόλεμο του ελληνικού μύθου να εμπεριέχει ένα ιστορικό γεγονός, τότε η Τροία VIIa είναι ίσως η πιο πιθανή υποψήφια για την πόλη του Πριάμου, αν και μια μειοψηφία φωνητικά έχει ανέκαθεν εκφράσει την προτίμησή τους για την προηγούμενη Τροία VI h.

Oι Έλληνες, πολλούς αιώνες μετά, χρονολόγησαν τον Τρωικό πόλεμο ως εξής: 1184 π.Χ. (Ερατοσθένης), 1209 / 8 π.Χ. ( Παριανό μάρμαρο), 1250 π.Χ. (Ηρόδοτος), και 1334 / 3 π.Χ. (Δούρις).

Η Τροία VII a, χάθηκε σε μια γενική πυρκαγιά που κατέστρεψε τα κτίρια, τόσο στο εσωτερικό της ακρόπολης όσο και έξω από αυτά.

* Μετά τον Schliemann, η τοποθεσία ανεσκάφη περαιτέρω υπό τη διεύθυνση Wilhelm Dörpfeld (1893-1894) και αργότερα του Carl Blegen (1932-1938). Αυτές οι ανασκαφές έχουν δείξει ότι υπήρξαν τουλάχιστον εννέα πόλεις κτισμένες η μία πάνω στην άλλη σε αυτή την τοποθεσία.

Τα επίπεδα των ερειπίων στην περιοχή αριθμούνται ως Τροία I – Τροία IX, με πολλές υποκατηγορίες:

Τροία I (3000–2600)
Τροία II (2600–2250)
Τροία III (2250–2100)
Τροία IV (2100–1950)
Τροία V: 20ος αιώνας π.Χ. – 18ος αιώνας π.Χ.
Τροία VI: 17ος αιώνας π.Χ. – 15ος αιώνας π.Χ.
Τροία VIh: ύστερη Εποχή Χαλκού, 14ος αιώνας π.Χ.
Τροία VIIa (ή Τροία VIi): περ. 1300 π.Χ. – 1190 π.Χ. , η πιθανότερη υποψήφια για την Ομηρική Τροία.
Τροία VIIb1: 12ος αιώνας π.Χ.
Τροία VIIb2: 11ος αιώνας π.Χ.
Τροία VIIb3: μέχρι περ. 950 π.Χ.
Τροία VIII: περίπου 700 π.Χ.
Τροία IX: Ελληνιστικό Ίλιο, 1ος αιώνας π.Χ.

Σύντομη ιστορία της Νάξου

Σύντομη ιστορία της Νάξου.

Η Νάξος έχει συνδεθεί και με την ιστορία της Αριάδνης, της κόρης του βασιλιά Μίνωα της Κρήτης. Σύμφωνα με το μύθο, ο Θησέας,επιστρέφοντας θριαμβευτής από την Κρήτη έχοντας σκοτώσει τον Μινώταυρο, τον τερατόμορφο φύλακα του λαβύρινθου με τη βοήθεια της Αριάδνης, έκανε μία στάση στη Νάξο. Εκεί, ο θεός Διόνυσος την ερωτεύτηκε και εμφανίστηκε στον ύπνο του Θησέα, πείθοντάς τον να την εγκαταλείψει. Όταν η Αριάδνη έμεινε μόνη, εμφανίστηκε ο Διόνυσος και την έκανε γυναίκα του.

Περνώντας από τους μύθους στην ιστορική πραγματικότητα, αρχαιολογικά ευρήματα στη Γρόττα και στο σπήλαιο του Ζα, μαρτυρούν τα πρώτα ίχνη κατοίκησης στο νησί, ήδη από το τέλος της 4ης χιλιετίας π.Χ.

Η Νάξος είναι από τα λίγα νησιά της Ελλάδας που κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι σήμερα χωρίς διακοπή. Από την αρχαιότητα υπήρξε το μεγαλύτερο και το πιο εύφορο νησί, αυτάρκες σε αγαθά, διάσημο για το κρασί του και τη λατρεία του στο Διόνυσο, ενώ τα διάσπαρτα μνημεία από όλες τις ιστορικές περιόδους που θα βρείτε στο νησί (αρχαίοι ναοί, κτερίσματα τάφων, εκκλησίες των πρώτων βυζαντινών χρόνων, κάστρα, πύργοι, οχυρωμένα μοναστήρια κλπ.), φανερώνουν την πλούσια ιστορία της Νάξου.

Η Νάξος υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του κυκλαδικού πολιτισμού και γνώρισε μεγάλη ακμή λόγω της ανάπτυξης της ναυσιπλοΐας και του εμπορίου. Τα περίφημα κυκλαδικά ειδώλια που βρέθηκαν στο νησί αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες του πλούτου και της δημιουργικότητας της εποχής. Στους μυκηναϊκούς χρόνους (1600 - 1100 π.Χ.) η Νάξος αποτελούσε γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ανατολής και Δύσης, αποτελώντας σταυροδρόμι πολιτισμών, ενώ στα χρόνια που ακολούθησαν οι τέχνες, η αρχιτεκτονική και η γλυπτική σημείωσαν σημαντική άνθηση.
Την περίοδο των Περσικών πολέμων η Νάξος, ως μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας, υπέστη πολλές καταστροφές χάνοντας την παλιά της αίγλη. Μετά το τέλος των πολέμων, πέρα σε στα χέρια των Μακεδόνων, των Πτολεμαίων και έπειτα στην κυριαρχία των Ρωμαίων.

Στα χρόνια του Βυζαντίου, ανήκε στο Θέμα του Αιγαίου και γνώρισε πολλές
καταστροφές και λεηλασίες από τις επιδρομές των πειρατών και των Σαρακηνών. Αποτέλεσμα των ληστρικών επιδρομών ήταν η σημαντική μείωση του πληθυσμού του νησιού, ενώ η οικονομία και ο πολιτισμός καταστράφηκαν. Οι κάτοικοι το εγκατέλειψαν αναζητώντας ασφάλεια στα γειτονικά νησιά και όσοι παρέμειναν, κατέφυγαν στο εσωτερικό της Νάξου, ιδρύοντας νέους προστατευμένους οικισμούς. Στο κάστρο του Απαλύρου, βρισκόταν η πρωτεύουσα της βυζαντινής Νάξου. Η έλευση του χριστιανισμού στο νησί συνδέεται με την κατασκευή εκκλησιώνκαι μοναστηριών όλων των ρυθμών και των τεχνοτροπιών, με εξαιρετικές τοιχογραφίες, πολλές από τις οποίες σώζονται έως τις μέρες μας.
Το 1207, με την κατάληψη της Νάξου από τον Ενετό Μάρκο Σανούδο, ξεκινά μία νέα εποχή για το νησί, καθώς μετατράπηκε σε πανίσχυρο Δουκάτο, στο
οποίο εντάχθηκαν όλα τα νησιά των Κυκλάδων. Στο λόφο, που αποτελεί τη φυσική ακρόπολη της πόλης, ο Σανούδος έχτισε το επιβλητικό Κάστρο της Χώρας με τους πολλούς πύργους, χρησιμοποιώντας τα ερείπια της αρχαίας πόλης.
Η ενετική κυριαρχία διήρκεσε ως το 1537, οπότε το νησί κατέλαβε ο Μπαρμπαρόσα και η Νάξος πέρασε στην κυριαρχία των Τούρκων, οι οποίοι διατήρησαν τη φεουδαρχία. Το νησί παρέμεινε υπό Οθωμανική κυριαρχία έως το 1829, οπότε και προσαρτήθηκε στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος μαζί με τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου.


Ανασκαφές και αρχαιολογικά ευρήματα Ναξου.


Η παλαιότερη ανθρώπινη παρουσία στο νησί τοποθετείται στη Νεώτερη Νεολιθική περίοδο (4300-3200 π.Χ.), όπως αποδεικνύουν ο εκτεταμένος οικισμός στον Κοκκινόβραχο της Γρόττας, τα νεολιθικά στρώματα στο σπήλαιο του Ζα, καθώς και ευρήματα από άλλες θέσεις όπως τα Παλάτια «Πορτάρα», το Σαγκρί, η Μουτσούνα και ο Κανάκης.
Κατά την Πρωτοκυκλαδική περίοδο (3200-2000 π.Χ.) ο πληθυσμός αυξάνεται, όπως φανερώνει ο πολλαπλασιασμός των αρχαιολογικών θέσεων σε όλη την έκταση του νησιού, με προτίμηση στην ανατολική και νότια ακτή, από όπου οι «Μικρές Κυκλάδες» (Επάνω και Κάτω Κουφονήσι, Κέρος, Σχοινούσα, Ηρακλειά) προσφέρονται για επέκταση, λειτουργώντας παράλληλα ως δίαυλοι επικοινωνίας με το Ανατολικό και Νότιο Αιγαίο.
Οι γνώσεις μας για τη μακρά αυτή περίοδο προέρχονται κυρίως από νεκροτα-
φεία, τα περισσότερα συλημένα ή ανεσκαμμένα στις αρχές του 20ου αι. Δυστυχώς, έως σήμερα δεν έχουν εντοπιστεί οι περισσότεροι από τους οικισμούς στους οποίους αντιστοιχούν τα νεκροταφεία αυτά, ενώ από τους εντοπισμένους οικισμούς λίγοι έχουν ανασκαφεί ή ερευνηθεί συστηματικά, με αποτέλεσμα να μην διαθέτουμε ολοκληρωμένη εικόνα της οικιστικής και αρχιτεκτονικής εξέλιξής τους.
Aπό τα ευρήματα πιστοποιείται ο πλούτος και η πρόοδος που συντελείται σε
όλους τους τομείς, κυρίως κατά την Πρωτοκυκλαδική ΙΙ (2700-2300 π.Χ.), οπότε το μεγαλονήσι των Κυκλάδων εξελίσσεται σε ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά και πολιτιστικά κέντρα της εποχής. Πλήθος κοσμημάτων, εργαλείων, αγγείων, σκευών και άλλων αντικειμένων και έργων τέχνης από διάφορα υλικά (πηλό,λίθο, μέταλλα) ταξιδεύουν σε πολλές περιοχές εντός και εκτός Κυκλάδων. Κυρίαρχη θέση ανάμεσά στους κατέχουν τα μαρμάρινα ειδώλια, που η άνθησή τους συμπίπτει με την Πρωτοκυκλαδική ΙΙ περίοδο. Την ίδια εποχή αναπτύσσεται, με σαφή πολεοδομικό σχεδιασμό, ο οικισμός της Γρόττας. Τότε έχουμε και τις πρώτες ενδείξεις για την ίδρυση ιερών: από κτήριο που αποκαλύφθηκε στην «Κορφή τ’Αρωνιού» προέρχονται ορθογώνιες πλάκες μαγικού-θρησκευτικού χαρακτήρα, με επίκρουστες παραστάσεις ανθρώπων, ζώων και πλοίων.
Στην τελευταία φάση της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου (ΠΚ ΙΙΙ: 2300-2000 π.Χ.) χρονολογείται η οχυρή ακρόπολη στον Πάνορμο (Κορφάρι των Αμυγδαλιών),
ενώ θεωρείται ότι τότε τειχίστηκαν και οι οικισμοί στον Σπεδό και στο Καστράκι. Η ύπαρξη οχυρώσεων μαρτυρά ταραγμένες συνθήκες κατά την τελευταία φάση της Πρωτοκυκλαδικής εποχής, που προφανώς επιβάλλουν την ανάγκη άμυνας.
Οι ανακατατάξεις που συντελούνται τότε σε όλο το Αιγαίο δεν αφήνουν ανεπηρέαστη τη Νάξο, οι περισσότεροι οικισμοί της οποίας εγκαταλείπονται. Υλικό της επόμενης, Μεσοκυκλαδικής περιόδου (2000-1550 π.Χ.), προέρχεται από πολύ λίγες θέσεις, όπως η Μικρή Βίγλα, η Ριζοκαστελλιά, το Κάστρο και η Γρόττα. Δεν αποκλείεται, πάντως, η εικόνα αυτή να οφείλεται στα κενά της έρευνας.
Στην Υστεροκυκλαδική περίοδο και κυρίως κατά τον 14ο και 13ο αι. π.Χ., κατοικούνται, έστω περιστασιακά, ορισμένες παλαιότερες θέσεις, (Ριζοκαστελλιά, Μικρή Βίγλα, σπήλαιο του Ζα), ή ιδρύονται νέες εγκαταστάσεις (από τη Χωστή έως τον Καλαντό). Κύριο χαρακτηριστικό της εποχής είναι η συγκέντρωση του πληθυσμού στη ΒΔ παραλία του νησιού, στη Γρόττα, η οποία εξελίσσεται στο μοναδικό ίσως κέντρο του νησιού. Η μετατόπιση αυτή του κέντρου βάρους οφείλεται μάλλον στη γεωγραφική θέση της Γρόττας, που την καθιστά σταθμό επικοινωνίας των μυκηναϊκών κέντρων της ηπειρωτικής Ελλάδας με την Ανατολή. Στα μέσα του 13ου αι. π.Χ., μετά την καταστροφή της πόλης από σεισμό ή άλλη αιτία, μία νέα πόλη επάνω στην παλαιά έχει διαφορετικό προσανατολισμό και επεκτείνεται νότια και ανατολικά. Η μυκηναϊκή ακρόπολη μετατοπίζεται στο Κάστρο και η κάτω πόλη καταλαμβάνει την παράκτια περιοχή, η οποία μετά το 1200 περ. π.Χ. τειχίζεται. Οι χωροταξικές αλλαγές σχετίζονται με τις γενικότερες μεταβολές που σημειώνονται και πάλι στην περιοχή του Αιγαίου και με τις νέες συνθήκες που δημιουργούνται με την κατάρρευση των μυκηναϊκών ανακτορικών κέντρων. Τα ευρήματα από τον οικισμό της Γρόττας και τα νεκροταφεία του, στα Απλώματα και στα Καμίνια, υποδεικνύουν εύπορη κοινωνία, με χαρακτήρα λιγότερο μυκηναϊκό σε σχέση με το παρελθόν, που ενσωματώνει στοιχεία και χαρακτηριστικά από την Αττική, την Κρήτη, τα Δωδεκάνησα και την Κύπρο.
Στους Πρωτογεωμετρικούς και Γεωμετρικούς χρόνους (1050-700 π.Χ.) το
«άστυ» της Νάξου καταλαμβάνει τη θέση της σημερινής πόλης. Η θέση του οικισμού της Γρόττας χρησιμοποιείται ως χώρος ταφής, παράλληλα με τα άλλα
νεκροταφεία που αναπτύσσονται στις παρυφές του άστεως (Πλίνθος, Απλώματα,Νότιο Νεκροταφείο). Ταφικοί περίβολοι για τα διάφορα γένη στη Γρόττα στη διάρκεια του 9ου αι. π.Χ. παρέχουν ενδείξεις για την απόδοση τιμών σε προγόνους ως ιδρυτών-ηρώων. Προς τα τέλη του 8ου αι. π.Χ. τύμβος καλύπτει τέτοιους περιβόλους πλάι στα κατάλοιπα του μυκηναϊκού τείχους.
Ο γεωργοκτηνοτροφικός πληθυσμός του νησιού ζει διεσπαρμένος σε μικρότερες εγκαταστάσεις στη ναξιακή ύπαιθρο («χώρα»), όπως αντανακλάται από ταευρήματα της εκτεταμένης νεκρόπολης του Τσικαλαριού με τους τύμβους και τα«απλούστερα», εγχάρακτα αγγεία, σε σύγκριση με την κεραμεική του «άστεως». Η διαφορά επιπέδου μεταξύ «άστεως» και «χώρας» υποδηλώνει κοινωνική πολυμορφία. Έχει υποστηριχθεί ότι ο αποικισμός της Νάξου της Σικελίας, το 734 π.Χ. μαζί με τους Χαλκιδείς, και της Αρκεσίνης στη γειτονική Αμοργό λίγο αργότερα, ενδεχομένως να λειτούργησαν ως μέσα εκτόνωσης κοινωνικών εντάσεων. Τέτοιες επιχειρήσεις μαρτυρούν ταυτοχρόνως μία γενικότερη ευημερία ήδη από τον 8ο αι. π.Χ.
Η Νάξος γνωρίζει μεγάλη ακμή στη διάρκεια της αρχαϊκής περιόδου (7ος έως και αρχές 5ου αι. π.Χ.). Το νησί πρωτοστατεί στην πλαστική και την αρχιτεκτονική: οι δύο Κούροι των Μελάνων και της Ποταμιάς, καθώς και ο «Απόλλων» ή «Διόνυσος» στον Απόλλωνα, όλοι τους ημίεργα αγάλματα που σώζονται στις θέσεις που αφέθηκαν κατά την αρχαιότητα, σε χώρους αρχαίων λατομείων, αποτελούν ιδιαίτερα τεκμήρια της εποχής.


Φωτο-1 Ο Κούρος του Διονύσου στο χωριό Απόλλωνα της Νάξου με μήκος 11μ. περίπου.

Φωτο-2 Ο Κούρος στις Μελάνες της Νάξου με μήκος 6μ. περίπου.

Υπαίθριο ιερό στο Φλεριό, ίσως των Νυμφών, με ισχυρό περίβολο, θεμέλια ορθογώνιου ναΐσκου και κατάλοιπα ανδήρων για την τοποθέτηση αναθημάτων, σχετίζεται με την λειτουργία των αρχαίων λατομείων μαρμάρου της περιοχής.
Σύμφωνα με την παράδοση, πρώτοι οι Νάξιοι τεχνίτες κατασκεύασαν οικοδομήματα εξολοκλήρου από μάρμαρο. Επίσης, στη Νάξο γεννήθηκε η μαρμάρινη ιωνική αρχιτεκτονική: στο ιερό του Διονύσου στα Ύρια τέσσερις διαδοχικοί ναοί (800-550 π.Χ.) τεκμηριώνουν τη μετάβαση από τον απλό μονόχωρο οίκο σε πιο εκλεπτυσμένες μαρμάρινες μορφές. Στο τελευταίο μνημειώδη ναό, κατάλοιπα του οποίου αντικρίζει σήμερα ο επισκέπτης, το μάρμαρο υπογραμμίζει τα κρίσιμα σημεία του οικοδομήματος (πρόσοψη, κίονες κλπ) και σε αυτό σκαλίζονται πειραματικά και διαπλάθονται οι πρώιμες μορφές του ιωνικού κίονα και γενικά του ιωνικού πρόστυλου ναού. Στον Γύρουλα, κοντά στο Σαγκρί, ένα ολομάρμαρο οικοδόμημα, που ανεγέρθηκε ως χώρος λατρείας της Δήμητρας και του Απόλλωνα επί τυραννίας Λύγδαμι περί το 525 π.Χ., δείχνει ότι οι Νάξιοι είχαν ήδη εφαρμόσει στοιχεία που αργότερα υιοθετήθηκαν στην κλασική αττική αρχιτεκτονική: τα μεγάλα θυρώματα, τις οπτικές εκλεπτύνσεις, τη δίκλινη στέγη-οροφή.

Φωτο-3 Ο ναός της θεάς Δήμητρας .


Το γνωστότερο μνημείο, «σήμα κατατεθέν»του νησιού, η «Πορτάρα» όπως έχει επικρατήσει να αποκαλείται λόγω της τεράστιας πύλης του σηκού του που στέκεται ακόμη όρθια, είναι ο μαρμάρινος ναός του Απόλλωνος Δηλίου στη νησίδα του Βάκχου (Παλάτια). Και αυτός ο ναός κατασκευάστηκε στα χρόνια της τυραννίας, γύρω στα 530 π.Χ.

Φωτο-4 Η "Πορτάρα"


Στα ίδια χρόνια ή λίγο αργότερα ένα τεχνικό έργο μεγάλης κλίμακας, αποτελεί
τεκμήριο για την ευρύτερη μελέτη των αρχαίων τεχνικών έργων στις Κυκλάδες.
Πρόκειται για το υδραγωγείο, μια γραμμική κατασκευή συνολικού μήκους 11 χλμ, που ξεκινά από την περιοχή των Κούρων των Μελάνων, ακολουθεί τις πλαγιές των ορεινών όγκων της περιοχής, περνά από τους οικισμούς του Αγ. Θαλέλαιου και των Αγγιδιών και διασχίζει τον κάμπο της Κατσάγρας για να καταλήξει στη Χώρα Νάξου. Κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους, πάνω στην ίδια χάραξη, διανοίχτηκε επι φανειακή αύλακα δομημένη με ασβεστόλιθους και ασβεστοκονίαμα.
Από τους περσικούς πολέμους και εξής η Νάξος αρχίζει να σημειώνει φθίνουσα πορεία και τούτο αντικατοπτρίζεται στην τέχνη της. Η λαμπρή αρχαϊκή ιδιομορφία έχει εκλείψει, ενώ επίσημα οικοδομήματα δεν ανεγείρονται. Εντούτοις, η κατασκευή μεμονωμένων έργων, όπως μια μαρμάρινη κόρη του 5ου αι. π.Χ., ή η ίδρυση πύργων, τον όψιμο 4ο αι. και τον 3ο αι. π.Χ., σε καίρια σημεία του νησιού (χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Πύργος του Χειμάρρου), φανερώνουν ότι οι πόροι και η δημιουργική πνοή των Ναξίων δεν έχουν χαθεί ολοσχερώς. Πράγματι, ανάκαμψη σημειώνεται γύρω στα 315 π.Χ., με την ένταξη του νησιού στο Κοινόν των Νησιωτών. Τότε το κέντρο της Νάξου μεταφέρεται ξανά προς την παραλία της Γρόττας. Η αγορά της πόλης έχει επισημανθεί στην περιοχή της Μητρόπολης.
Με την πάροδο των χρόνων η σημασία του νησιού υποβαθμίζεται. Χρησιμοποιήθηκε μάλιστα από τους Ρωμαίους ως τόπος εξορίας. Ωστόσο, μερικά έργα της περιόδου, όπως επί παραδείγματι το άγαλμα του στρατηγού Αντώνιου ως νέου Διονύσου ή η προτομή του Γαλλιηνού, είναι εξαιρετικά. Η τελευταία αναλαμπή στην αρχαία ναξιακή κοινωνία έρχεται στο τέλος των Ρωμαϊκών χρόνων. Οι οικίες της πόλης απλώνονται σε μεγάλη έκταση και ορισμένες κοσμούνται με θαυμάσιεςτοιχογραφίες και ψηφιδωτά.

Ειρήνη Λεγάκη, Αρχαιολόγος της ΚΑ’ ΕΠΚΑ

Πηγή: http://www.redguidebooks.gr/

Αξιοθέατα της Νάξου - 1

Αξιοθέατα της Νάξου - 1


Φωτο-1 : Η είσοδος του κάστρου στη χώρα της Νάξου,η λεγόμενη "τρανή πόρτα".




Φωτο-2 : Ο στενός δρόμος που οδηγεί προς την "τρανή πόρτα".

Φωτο-3 Ο πύργος του "Κρίσπι" και στο βάθος η εξωτερική πλευρά του Βυζαντινού μουσείου.


Φωτο-4 : Η είσοδος του Βυζαντινού μουσείου από την εσωτερική μεριά του κάστρου.

Φωτο-5 : Η θέα από το κάστρο, οπού στεγάζει το Βυζαντινό μουσείο της Νάξου.

Φωτο-6 : Ο πύργος του Χειμάρρου ελληνιστικής εποχής.

Φώτο-7 : Εκκλησάκι Βυζαντινής περιόδου.(από τα πάρα πολλά που έχει η Νάξος)

Φωτο-8 : Εκκλησάκι Βυζαντινής περιόδου.

Φωτο-9 : Η πρόσοψη της εκκλησίας της παραπάνω φωτογραφίας.